بتن ماده‌ای است که می‌توان آن را در حال حاضر اصلی‌ترین متریال ساخت و ساز دانست. این ماده انکار ناپذیر بوده و مصارف زیادی دارد. گرچه پیشینه بتن طولانی است و اولین بار توسط رومیان به مقدار زیاد استفاده شده است. در این مطلب از کارخانه آشیانو خواهیم خواند که بتن چیست و از چه موادی تشکیل می‌شود؟ بتن یک ماده‌ی ترکیبی است که در حالت اولیه روان بوده اما با گذشت زمان سفت و سخت خواهد شد. به همین خاطر بتن را می‌توان جسمی مقاوم و محکم دانست که از سنگ دانه‌ها، آب و سیمان تشکیل شده است. در این پست آموزشی می‌خوانیم که بتن از چه موادی تشکیل شده و مقدار هر یک از این مواد چقدر است.
بتن چیست؟ «آشنایی با کاربردی ترین ماده ساختمانی»
بتن ماده‌ای است که در ساخت و ساز نقش بسیار مهمی دارد. این ماده انواع گوناگونی دارد و با توجه به مکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. گرچه استحکام انواع بتن نیز متفاوت است. نوع بتن بر اساس ویژگی هایی مانند دوام، مقاومت گرمایی و شیمیایی، چگالی و کاربرد با دیگر انواع خود متفاوت است. که هر کدام از آنها برای قسمتی از ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال برای انواع بلوک بتنی، دال بتنی و یا بخش‌هایی مانند پوشش کف، دیوار و نمای خارجی ساختمان کاربرد دارد.
به عنوان مثال بتنی که برای نمای ساختمان انتخاب می‌شود، بتن اکسپوز نام دارد. این ماده قابلیت بازیافت مجدد دارد و می‌تواند برای مصارف گوناگونان استفاده شود. به عنوان مثال از بتن بازیافتی برای صنعت ساخت و ساز و اجرای فونداسیون استفاده می‌شود. همچنین در حوزه شهرسازی برای پوشش پیاده روها و یا در حوزه طراحی داخلی و محوطه سازی برای ساخت المان های دکوراتیو کاربرد دارد.
مواد تشکیل دهنده بتن چیست؟ (نسبت شن ماسه در بتن)
در مرحله‌ی بعد بهتر است مواد تشکیل دهنده بتن را بررسی کنیم. زیرا هر کدام از این مواد سبب ایجاد ویژگی‌های مختلف در بتن می‌شوند. در مقاله‌ی ویژگی های بتن خوب در رابطه با ویژگی های مهم بتن توضیحات مفصلی داده‌ایم که مطالعه‌ی آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم. اما به طور کلی بتن از سه ماده اصلی درست می‌شود:
1. آب
2. سیمان
3. سنگ دانه
البته تصور نکنید که تنها همین سه ماده بتن را می‌سازد. بلکه آیتم‌ها و عوامل مؤثر دیگری نیز وجود دارد که در ساخت بتن بسیار موثر هستند. ماده بتنی را با توجه به شرایط آب و هوایی، نوع پروژه و ساخت و ساز، جایی که بتن در آن اجرا می‌شود و دیگر موارد مشابه، می‌سازند. با رعایت این نکات نسبت اختلاط مواد بتنی تغییر خواهد کرد. اگر بخواهیم نسبت هر یک از مواد را به صورت جزئی بررسی کنیم این مواد شامل:
• سیمان که برای ایجاد آن نیاز به مخلوطی آسیاب شده از سنگ آهک و خاک رس به نسبت ۳ به ۱ است.
• سنگدانه‌ها که بیشتری سهم را در مخلوط بتن دارند. سنگدانه می‌تواند از ماسه، شن درشت و سنگ های خرد شده مانند سنگ های گرانیت و یا آهک باشد. حدود ۷۰ درصد از بتن را سنگدانه‌ها تشکیل می‌دهند و میزان آب و سیمان را همین سنگدانه‌ها تعیین می‌کنند. در صورتی که اندازه‌ی سنگدانه‌ها بزرگ باشد برای چسباندن انها باید ملات استفاده شود اما میزان ملات نیز بسته به اندازه‌ی سنگ‌ها می‌تواند کم یا زیاد شود.
• آب نیز به هنگام ترکیب با سیمان فرآیندی به نام هیدراتاسیون را رقم می‌زند و باعث سفت شدن مخلوط بتن می‌گردد. در نظر داشته باشید که تاثیر آب است که سبب می‌شود تا حفره های بین سنگدانه ها پر شود و با ترکیب سیمان به یکدیگر بچسبند. اگر میزان آب کمتر باشد بتن پایدارتر خواهد بود. اما اگر میزان آن بیشتر باشد اسلامپ بتن افزایش می یابد. پیشنهاد می‌شود جهت خرید بتن اکسپوز از کارخانه‌های معتبر که ضمانت کالا دارند اقدام به خرید کنید.
مراحل تولید بتن به چه صورت است؟ «بررسی مراحل گام به گام تولید بتن با کیفیت»
بتن به دو روش تولید می‌شود که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم:
• در روش اول مواد تشکیل دهنده را با توجه به نسبت‌های استاندارد ترکیب می‌کنند. برای این ترکیب، آب اضافه نمی‌شود و مخلوط به دست آمده به محل پروژه منتقل می‌شود. سپس در سایت پروژه با مقدار آب مورد نیاز مخلوط کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند. مزایای استفاده از این نوع بتن این است که در صورت تاخیر در انتقال یا استفاده، دچار سفتی یا افت کیفیت نمی‌شود. البته استفاده از این شیوه شامل محدودیت‌های حجمی خواهد شد.
• در روش دوم مخلوط بتن را در کارخانه با آب ترکیب کرده و آماده‌ی استفاده می‌باشد. این کار از اتلاف وقت جلوگیری می‌کند و برای تمامی پروژه‌ها قابل استفاده است.
گام اول
در ساخت بتن پیش ساخته کیفیت سنگدانه‌ها اهمیت بالایی دارد. زیرا در این مرحله از ترکیباتی همچون سنگدانه، ماسه، سیمان پرتلند، مواد افزودنی و آب استفاده می‌شود.
گام دوم
افزودن سیمان به ترکیب در گام دوم قرار می‌گیرد. نوع و عیار سیمان استفاده شده، جزو فاکتور‌های مهم و اساسی برای ساخت بتن می‌باشد. البته شرکت‌های بتن سازی سیمان پرتلند را به صورت فله از کارخانه تهیه می‌کنند.
گام سوم
در این مرحله باید مواد آماده (سیمان و شن و ماسه) را توسط نوار نقاله به مخزنی که دارای میکسر است، منتقل کنند. زیرا میکسر سیمان و ماسه را به خوبی مخلوط کرده و یکدست به ما تحویل می‌دهد. مدت زمان این ترکیب نیز توسط مسئول فنی میکسر و با توجه به ابعاد سنگدانه‌ها تعیین می‌گردد.
گام چهارم
حال باید ترکیب اولیه به مخزن اصلی منتقل شود. این کار با کمک یک قیف روی نوار پلاستیکی انجام می‌شود. با انتقال مصالح بتن می‌توان از هدر رفتن آن جلوگیری کرد. در این بخش برای حفظ کیفیت بهتر است مواد کمتری به داخل مخزن ریخته شود. این یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت بتن می‌باشد. قبل از معرفی گام بعدی از شما دعوت می‌شود تا مقاله‌ی دیگر ما با موضوع فرق سیمان و بتن را نیز مطالعه فرمایید.
گام پنجم
مخازن اصلی و میکسرها به صورت مستقیم به مخازن اب متصل هستند. حال باید اب و مواد افزودنی را به بتن اضافه کرد. البته مواد افزودنی در صورت نیاز به ترکیبات اضافه می‌شود. این مواد عبارت‌اند از ضد یخ‌ها، روان کننده‌ها و غیره. البته میزان آن را مسئول فنی می‌تواند تشخیص دهد.
گام ششم
حال آب و مواد افزودنی از یک طرف و مصالح از طرفی دیگر وارد میکسر اصلی شده و هرچه حجم مخزن بیشتر باشد کارخانه می‌تواند مقدار بیشتری از بتن را در طول روز آماده کند. مدت زمان این ترکیب نیز تحت نظر تیم فنی سازنده تعیین می‌گردد. پس از پایان آن درب خروجی میکسر اصلی باز شده و بتن قابل مشاهده است.
گام هفتم
اضافه کردن مواد شیمیایی مورد نیاز از ضروریات این بخش خواهد بود. البته این مرحله برای همه‌ی بتن‌ها اجرا نمی‌شود و تنها برخی از شرکت‌ها برای بالا بردن کیفیت بتن از این شیوه استفاده می‌کنند.
گام هشتم
زمانی که بتن آماده تحویل به مشتری است باید ارزیابی کیفیت و حجم بتن انجام شود. کارخانه تولید بتن یک واحد کنترل کیفی دارد که سفارش مشتری را بررسی می‌کند. تا محصول به دست آمده با سفارش (از نظر میزان مقاومت، کیفیت، حجم و غیره) همخوانی داشته باشد. چنانچه توسط این واحد کیفی تایید شود، آماده انتقال خواهد بود.
گام نهم
آخرین مرحله انتقال توسط تراک میکسر می‌باشد. مخلوط به دست آمده باید توسط کامیون‌های مخصوص بتن انتقال یابد. زیرا این نوع کامیون‌ها دارای میکسر بوده و از سفت شدن مواد جلوگیری می‌کنند. پیشنهاد می‌شود مقاله‌ی دیگر ما درباره نحوه مراقبت از میکروسمنت را بخوانید.
کاربرد بتن چیست؟ (بررسی دنیای شگفت انگیز بتن از پله تا آسمان خراش)
همانطور که اشاره کردیم بتن انواع مختلفی دارد. هر نوع از آن نیز کاربرد متفاوتی خواهد داشت. اما به طور کلی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
• استفاده در انواع کفپوش و نمای ساختمان و یا استفاده در دکوراسیون داخلی
• کنترل گرما در ساختمان و جلوگیری اتلاف انرژی (کاهش مصرف انرژی)
• افزایش ایمنی ساختمان در مقابله با خطرات مختلف
• استفاده در ساخت لوله‌های فاضلاب و محل عبور آب
• کاهش هزینه در نگهداری و تعمیر ساختمان
• طراحی و ساخت وسایل تزئینی، اکسسوری و دکوراتیو
• ساخت انواع پل برای خیابان‌ها و جاده‌ها
• مناسب جهت ساخت ساختمان های چند طبقه، آسمان خراش ها، ستون‌ها و…
پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما با موضوع تفاوت بازسازی و نوسازی در چیست را نیز مطالعه فرمایید.
مزایا و معایب استفاده بتن در ساخت و ساز چیست؟
بتن نیز همانند دیگر مصالح دارای مزایا و معایبی می‌باشد که در ادامه هر کدام از آنها را بررسی خواهیم کرد.
مزایای بتن شامل:
• کاربرد برای اهداف گوناگون ساختمانی و عمرانی
• مقاومت در برابر فشار بالا
• کاهش تحت تاثیر قرار گرفتن در برابر هوازدگی و فرسایش
• شکل پذیری و فرم پذیری بسیار بالا (استفاده در قالب با اشکال مختلف)
• تهیه‌ی آسان و سریع
• قابل پاشش بودن (روشی سودمند)
• قابل استفاده جهت پر کردن شکاف یا ترک‌ها
• نزدیک بودن ضریب انبساط حرارتی فولاد و بتن
• مناسب جهت ساخت سازه‌های ضد زلزله
• عایق صوتی و حرارتی کم هزینه (بتن پوک یا پوشالی)
• قابل پمپاژ بودن بتن برای محل های دور از دسترس
• استفاده چندباره از قالب بتن (انواع قالب شامل آجری، چوبی، فلزی، پلاستیکی و آلومینیومی)
• دوام و کیفیت بالا (افزایش استحکام و مقاومت بتن با گذشت زمان)
• به وجود آوردن دکوراسیونی خاص و ویژه با بتن اکسپوز
• عدم نیاز به تعمیرات مکرر برای ساختمان‌ها و سازه‌های بتنی
• فراوانی مواد اصلی تشکیل دهنده و ارزان بودن آن
• در دسترس بودن مواد تشکیل دهنده و مصالح
• مقاومت بالا در برابر آتش سوزی
• سبک بودن نسبت به برخی از مصالح ساختمانی
• انعطاف پذیری و وزن سبک‌تر در بتن اکسپوز
• تنوع طرح و مدل به همراه قابلیت رنگ پذیری بتن اکسپوز
معایب استفاده از بتن
• مقاومت کششی پایین
• ترک خوردن سریع و آسان (درباره علت ترک خوردن بتن بخوانید)
• منبسط یا منقبض شدن بتن با تغییر حرارت
• مقدار کمی نفوذ پذیری در برابر آب
• احتمال یخ زدن یا ترک خوردن
• عدم مقاومت در برابر قلیا و سولفات
• برای استفاده در برخی قسمت‌ها وزن بالایی دارد (مانند دیوارهای نازک، اعضای تو خالی و…)
• ایجاد خزش مخلوط بتن تحت اعمال بار مداوم
• استفاده از بتن نیاز به مهارت زیادی دارد
مزیت بتن نسبت به سایر مصالح ساختمانی
بتن یا بتن اکسپوز در برابر بسیاری از مصالح ساختمانی مزیت دارد. این ماده از دیگر مواد و مصالح ارزان تر بوده و مقرون به صرفه محسوب می‌شود. هزینه تولید بتن سیمانی بسیار پایین است و در مقایسه با فولاد، پلیمرها و سایر مصالح ساختمانی، ارزان و در دسترس تر خواهد بود. این ماده قابلیت قالب گیری و شکل دهی دارد. به همین خاطر به شکل و سایز موردنظر فرم می‌گیرد. مزیتی بسیاری از مصالح دیگر ساختمانی ندارند. از دیگر مواردی که سبب برتری بتن نسبت به دیگر مصالح می‌شود باید به خاصیت ضدآب بودن فوق‌العاده آن اشاره کرد.
وجود مواد شیمیایی در بتن سبب ایجاد این مزیت شده است. باید در نظر داشته باشید که بتن برای محیط های مرطوب مانند شمال ایده آل است. به دلیل همین خاصیت که برای سازه ها، خط لوله، سدها، کانال ها، عایق بندی و پروژه های ساحلی استفاده می‌شود. یکی دیگر از دلایل محبوبیت این ماده قابل بازیافت بودن و مصرف دوباره‌ی آن می‌باشد. که این موضوع می‌تواند آثار چشم‌گیری در کاهش زباله‌های صنعتی داشته باشد. در کل بهتر است بدانید که استفاده از بتن مزیت‌های زیادی دارد که بیان کردن تمامی این فواید در این مطلب نمی‌گنجد. پیشنهاد می‌شود مقاله‌ی دیگر ما با موضوع روش ساخت بتن ضد آب را نیز بخوانید.
جمع بندی نهایی
در این پست سوال بسیاری از کاربران (بتن چیست و از چه موادی تشکیل می‌شود؟) را پاسخ دادیم. حال می‌دانید که بتن از موادی تشکیل می‌شود و چرا افراد این ماده را نسبت به دیگر مصالح ساختمانی ترجیح می‌دهند. همانطور که مراحل تولید بتن را توضیح دادیم، لازم است بدانید که ساخت این ماده نیاز به تخصص دارد. به همین کیفیت هر کارخانه با کارخانه‌ای دیگر متفاوت است. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید از مشاورین شرکت آشیانو کمک بگیرید تا بتوانید انتخابی مناسب انجام دهید. پیشنهاد می‌شود مقاله دیگر ما با موضوع انواع نمای ساختمان را نیز مطالعه فرمایید.
ارسال دیدگاه